-
1 бурливый
1. прил.урғылып (шарлап) аға торған, урғылып (шарлап) аҡҡан2. прил. перен., разг.тынғы белмәгән, тынғыһыҙ, шау-шыу килгән, шаулы -
2 стремительный
1. прил.урғылып -ған/-гән2. прил.ашҡыныулы, (бик) ҡыҙыу, ашығыусан -
3 бить
1. несов.когоһуғыу, туҡмау; (ногами) тибеү, типкесләү2. несов.дробить на мелкие части, размельчатьваҡлау, ватыу, онтау3. несов.разбивать, раскладыватьонтау, ватыу4. несов.стремительно вытекатьбәреп тороу (сығыу), урғылып (саптырып) тороу (сығыу), атылыу5. несов.во чтоударами производить звукиҡағыу, һуғыу6. несов. в некоторых ремёслах: изготовлять, делать что-л. особым образомтуҡыу, һуғыу, тетеүбить масло: — 1) май туҡыу (яҙыу, бешеү, төшөрөү)
2) май һығыу; бить шерсть — йөн тетеү
7. несов.без доп.издавать звуки, отбивать ударыһуғыу8. несов.трясти, вызывать дрожьбиҙгәк тотоубить баклуши разг. — эт һуғарыу, ел ҡыуыу, йөн тибеү
бить в глаза — күҙгә бәрелеп тороу, күҙгә ташланыу
бить в набат — оран һалыу, яу һалыу
бить ключом — ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б. тураһында)
бить по карману — кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү
бить мимо цели — маҡсаттан ситкә китеү, маҡсатҡа ирешмәү
бить челом — баш эйеү, үтенеү, үтенеп һорау, ялбарыу
9. несов.кого-что, чемһуғыу, бәреү, сапсыу10. несов.во что, обо что, по чемубәреү, ҡағыу, һуғыу11. несов.во что; перен. с особой силой действовать на ощущения, чувства и т.д. – о свете, запахе, звуке и т.д.бәреп (ярып) инеү, бәреп тороу12. несов.кого-чтотуҡмау, еңеү, тар-мар итеү, ҡыйратыу13. несов.кого; перен.атып (һуғып) алыу, һунар итеү14. несов.обычно по кому-чему (стрелять)атыу, ут асыу15. несов.кого-чтоатыу, атып төшөрөү16. несов.по кому-чему; перен.бичеватьфаш итеү, ҡаты тәнҡитләү, туҡмау, ҡамсылау
См. также в других словарях:
айуан кеді — (Түрікм.: Таш., Мары, Тедж.) салмағы кейде 30 кг болатын, мал азығы үшін қолданылатын асқабақ. Сондай көп а й у а н к е д і бір қысқа не ғылып жетпеді (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дәс — 1 (Сем.: Ақс., Көкп.) мүлде, біржола. Отын д ә с бітті. Мен шарап ішуді д ә с қойдым (Сем., Ақс.) 2 (Түрікм.: Таш., Ашх., Тедж.) үлкен, мол, зор. Алдымызға д ә с табақ ет әкелді (Түрікм., Таш.) 3 (Монғ.) таяу, сәл қалу. Баласы джылауға д ә с… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ерік — 1 (Маң., Маңғ.; Түрікм.: Красн., Ашх., Таш., Мары; Қарақ., Қоң.) өрік. Биыл 600 түп ағаш отырғыздық: 200 түбі е р і к ағашы мен алма, қалғандары тал (Маң., Маңғ.). Е р і к т і ң атасы Өзбекстанда ғой (Түрікм., Таш.). Е р і к біскен мезгілде… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жаулық — 1 1. (Көкш., Қ ту; Қост.: Об., Торғ., Жанг.; Павл., Ерт.; Қ орда, Арал) кимешек. Ж а у л ы қ қазір жоқ, бұрын ақ матадан істелді (Көкш., Қ ту). Бәтіш ж а у л ы ғ ы н алшысынан тастап шәй ішіп отыр Қ орда., Арал). Ж а у л ы қ т ы жауын далаға… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жыққын — 1 (Түрікм., Таш.) көп, мол. Атамбайдың тойы ж ы қ қ ы н болды (Түрікм., Таш.) 2 (Қарақ.) судың жығылып, бет алды кетуі, егіндікті басуы. Кешегі күн де, бүгінгі күн де ж ы қ қ ы н болып тұрыпты (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
машқара — (Түрікм.: Таш., Көнеүр.; Орал, Орда; Қ орда, Арал; Өзб., Там.; Жамб., Жуа.; Ақт., Ойыл; Гур.: Есб., Бақс., Маңғ.) масқара. М а ш қ а р а қылып бүлікті де шығарып жүрген осы әйел (Түрікм., Таш.). Бүгін Жәнібекке жете алмай, м а ш қ а р а болмайық… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өжіре — (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта; Қ орда, Қарм.; Гур., Маңғ.; Қарақ.) үйдің бөлмесі. Ол өзінің ө ж і р е с і н е кірді де, шықпай қойды (Түрікм., Көнеүр.). Ө ж і р е қылып салған үлкен үйім бар, ол қыстақта болады Қ орда., Қарм.). Бір ө ж і р е,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
тақ — 1 Қ орда., Арал) дайын, әзір, даяр. Біз колхоздың қандай жұмысына болса да т а қп ы з. Біз әрдайым жұмысымызға т а қ тұрамыз Қ орда., Арал). Мен барсам Мақа жүруге т а қ тұр Қ орда., Арал) 2 (Түрікм.: Таш., Ашх., Жеб., Небид., Бекд.) лық толы. Үй … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шақа — 1 (Маң., Маңғ.; Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Тедж., Байр.) ағаштың, мақтаның (қозаның) бұтағы. Кешегі желден дарақтардың ш а қ а с ы сынып, жол үстінде шашылып жатыр (Түрікм., Таш.). Жусанның ш а қ а с ы н а мылтығын іліп қойып, көлеңкесіне дем … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ыра — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш., Тедж.) өте, тіпті. Ы р а қызық екен (Түрікм., Таш.). ....Нұрлан нағашымның, ы р а ұғымсыз адамға айтар налысты сөйлемін қайталаймын… (Ә. Сәр., Офиц. күн., 78) 2 (Гур., Маңғ.) төмен. Таудан ы р ағ а түсу, ы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жайма — 1 (Орал, Казт.) үйге төсейтін немесе тұсқа ұстайтын үлкен кілем. Жердің беті түрленіп, қызыл ж а й м а жайғандай құлпырады (Орал, Казт.) 2 (Қост., Торғ.; Қарақ.) дастарқан. Дастарқанды бұрын ж а й м а дейтін едік (Қост., Торғ.). Ж а й м а н ы ң… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі